Америкийн Нэгдсэн Улсын 44 дэх Ерөнхийлөгч Барак Обама тангараг өргөхдөө хэлсэн үг

Хүндэт иргэдээ,
Би өнөөдөр та бүхний өмнө өвөг дээдсийнхээ амь биеээ зориулсан гэгээн үйлсийг дурсан санаж, та бүхнээс надад хайрласан төгс итгэлд гүнээ талархаж, өмнөө тулгараад буй үүрэг хариуцлагаа ухааран зогсож байна.

Ерөнхийлөгч Буш-д эх орныхоо төлөө хийсэн хөдөлмөр, зүтгэл мөн түүнчлэн засаг захиргааны шилжилтийн үед бидэнтэй харамгүй сэтгэлээр хамтран ажилласан явдалд тань талархал илэрхийлье.

Хөгжил дэвшилийн түрлэг, энх тайвны төлөө дэвшлийн явц, ээдрээтэй нийгмийн өөр өөр цаг үед нийт 44 Америк хүн ерөнхийлөгчийн тангараг өргөжээ. Энэ хугацаанд Америк орон зөвхөн төрийн өндөрлөгийн хэтийн зөв зорилт, чадвараас гадна, ард түмэн, өвөг дээдсийнхээ итгэл үнэмшил, үндсэн хуулиндаа үнэнч байснаар өдий хүрсэн, тийм ч байгаа, тийм ч байх ёстой.

Бид хямралд орсон нь нэгэнт тодорхой боллоо. Улс үндэстэн маань өс хонзон, үзэн ядалт, хүчирхийлэгчдийн том сүлжээний эсрэг тэмцэж байна. Шунахай сувдаг сэтгэлийн уршгаар, бас зарим хүмүүсийн хариуцлага цалгардсанаас, нөгөөтэйгүүр хамтын зөв оновчтой шийдвэр гаргаж, эх орон улс үндэстнээ шинэ эринд бэлтгээгүйн гайгаар эдийн засаг маань доройтон мууджээ. Иргэд маань орон гэргүй болж, ажилгүйдэл газар авч, бизнесүүд хаалгаа хааж байна.

Эрүүл мэндийн зардал өндөр үнэтэй, сургуулиуд хэт олноороо суларч, чанаргүйтэн өдрөөс өдөрт бидний эрчим хүч хэрэглэх зуршил өрсөлдөгчдийг эрчимжүүлж эх дэлхийг маань заналхийлэх боллоо. Энэ бол статистик үзүүлэлт, тоолчихож болох, харахад үзэгдэх хямралын баримт.

Гэтэл хэмжихэд бэрх ч, хэлэхгүй байхын аргагүй нэгэн зүйл бол Америк орон хямралд бууж өгөхөөс аргагүй болсон мэт залуу үеийнхний итгэл үнэмшил алдагдаж, харц доогуур алхах айдас нүүрлэж байгаа явдал юм. Та бидний өмнө тулгараад байгаа бэршээлүүд бодит бөгөөд ноцтой бас олон гэдгийг ч шууд хэлье.

Хоромхон хугацаанд хялбархан даван туулах аргагүй боловч Даван туулах л болно гэдэгт Америкчууд минь итгэгтүн! Өнөөдөр бид айдас бус итгэл найдвар, зөрчилдөөн биш нэгдмэл зорилгыг сонгосноороо энэ цуглажээ. Өнөөдөр бид хэдэн биесээ хөөрөгдөж, аль эсвэл чичлэх байдал, худал амлалт, хэрэггүй гомрохлоор дүүрсэн улс төрд цэг тавихаар энд цугларсан.

Манай улс залуу ч бид Гэгээн сургаальд зааснаар гоомой аяглахаа болих цаг иржээ. Бид өөдрөг үзэлдээ үнэнч байж, түүхийн зөв талд зогсож, хүн бүхэн эрх тэгш, бүгд эрх чөлөөтэй, хүн бүхэнд өөрсдийнхөө аз жаргалт хувь тавилангаа мөрдөх эрхтэй гэх, үеэс үед залгамжлагдан ирсэн үнэт эрдэнэ, мэргэн ухаант Бурханы лүндэнг мөрдөн дагах цаг иржээ.

Агуу алдар хишиг өөрөө ирдэггүй, тэмцэж бүтээж олдог жамтайг санан улс орноо агуу гүрэн болохыг бататгах зорилтондоо бид дөт зам хайлгүй тууштай тэмцсээр ирсэн. Тэр бол нэр сүр, хөрөнгөнд шунаж, зугаа цэнгэлийг ажил хөдөлмөрөөс дээгуурт тавьдаг дорой хүмүүсийн сажилдаг зам биш байлаа. Харин ч эрх чөлөө хөгжил дэвшлийн төлөө урт удаан, олон төвөгтэй бартаат замаар эрсдэлийг туулж, ихийг хийж ирсэн. Тэр бол нэр нь дуурсагдах болоод үл дуурсагдах ажил хэрэгч эрчүүд болоод бүсгүйчүүдийн зам юм. Тэд бидний төлөө тэнгис далайг гатлан шинэ амьдрал хайн ирж, тэд бидний төлөө хүнд бэрх орчинд ташуурдуулан байж Баруунд сууришжээ.

Тэд бидний төлөө Хэ Шан, Норманди, Конкорд, Гэттисбэрг зэрэг газруудад байлдан амиа өгчээ. Цагаас цагт энэ л хүмүүс бид бүгдийг сайн сайхан амьдралтай болоосой гэж хоёр гараа шалбартал ажиллаж, зүдэрч, золиолсон байж Америкийг нэг байтугай нилээдийн сэтгэлд багтахааргүй их хүсэл мөрөөдөл тээн, эд хөрөнгө,эрх мэдэл,эх нутгаасаа илүүд үзэж ирсэн.

Ийм л замаар бид явсаар ирсэн. Дэлхий дээрх хамгийн дэвшилттэй, хүчтэй улс орон манайх болсон билээ. Манай ажилчид хямралын өмнөх шигээ л үр бүтээлтэй ажилласаар, бидний оюун ухаан шинийг сэдсэн хэвээр, бидний хэрэгцээ өнгөрсөн долоо хоног, түрүү сар, ноднингынх шигээ эрэлт ихтэй байсан хэвээр.

Бидний хүчин чадал үл барагдам. Таагүй шийдвэрийг хойш тавьж, цөөнхийн сонирхолыг хамгаалдаг цаг өнгөрчээ. Өнөөдрөөс эхлээд бид өндийж босон, Америкийг дахин сэргээх ажилд хамцуй шамлан орох хэрэгтэй. Хаашаа л харна хийх ажил байна. Манай эдийн засгийн байгаа байдал зоригтой шуурхай шийдвэр шаардаж байна. Бид зөвхөн шинэ ажлийн орон тоо биш харин өсөлтийн үндэс суурийг бий болгох ёстой. Худалдаа арилжааг хангаж, биднийг хооронд нь холбох зам гүүр, цахилгааны болон дижитал шугамнууд барих шаардлагатай. Бид шинжлэх ухааныг зохих ёсоор нь хэрэглэж, технологын гайхамшгаар эрүүл мэндийн үйлчилгээхний чанарыг сайжруулж үнэ өртөгийг бууруулах хэрэгтэй.

Машин тэрэг, аж үйлдвэрээ газар шороо, нар салхины эрч хүчээр хангах болно. Бүх их дээд, дунд бага сургиулуудаа шинэ эрин үеийнхний шаардлаганд нийцүүлэн өөрчилж шинэчлэх болно. Эд бол бидний чадах зүйлс, эд бол бидний хийх ёстой зүйлс мөн. За тэгтэл, бид бүгдийн хүсэл эрмэлзэл, зорьсон зорилгод эргэлзэж, манай бүтэц хэт олон том төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж чадахгүй гэх хэсэг бүлэг ч байна. Нэгдмэл зорилго, нягт зориг хүсэл төсөөлөлтэй нийлэхээрээ эрх чөлөөт энгийн ард их амжилтыг бүтээж чадсаар ирсэнийг мартсан бол тэр хүмүүсийн ой мууджээ гэж хэлэх байна. Биднийг олон жил тойрсон улс төрийн улиг асуудлууд аль хэдийн өөрчлөгдөж үгүй болсоныг үгүйсгэгч нар маань ойлгож хараахан амжаагүй бололтой.

Өнөөдөр Америкийн засгийн газар том уу, бага уу гэдэгт биш, харин иргэддээ боломжын цалинтай ажил олж өгч, хангамж үзүүлж, тэтгэвэр олгож чадахуу үгүй юу гэдэг асуулт бидний өмнө тулгараад байна. Хэрвээ хариулт нь Тийм - болж байна, чадаж байна бол хөтөлбөр цааш үргэлжлэнэ, хэрэв хариулт маань Үгүй бол хөтөлбөрүүд төгсгөл болно. Мөн төрийн ажилтнуудын хариуцлагыг нэмж, зардлыг зөв зохистойгоор хянан, өө сэв, муу зуршлуудыг арилгаснаар л ард түмнийхээ засаг төрдөө итгэх итгэлийг олж авах болно. Зах зээл сайн мууг дагуулах хүчин үү гэвэл эд баялаг, эрх чөлөөг тэлэгч байж болох нь үнэнээс үнэн. Гэсэн хэдий ч өнөөгийн энэ хямрал бидэнд анхааралтай байж, хяналтандаа байлгахын чухлыг санамж сургааль болголоо. Улс үндэстний хөгжлийн зам зөвхөн хөгжин цэцэглэхийг л эрхэм болговоос богино насалдаг.

Манай эдийн засгийн амжилт ганц дотоодын нийт бүтээгдхүүнийхээ хэмжээгээр биш, бусдын тусын тулд өгөх өглөг буян бус харин чин зүрхэндээ хүсэл эрмэлзлэлтэй хэн бүхнээ олгож буй хөгжин дэвших боломжоор тодорхойлогдсоор ирсэн. Өвөг дээдэс маань бидний төсөөлж баршгүй бэрхшээл дундуур эрх зүй, хууль дүрмийг анх үзэглэснээр үеэс үед тунхаг бичиг маань өргөжин баяжсаар ирсэн нь бидний хувьд ертөнцийн гэрэл гэгээ, итгэл үнэмшил болсон хэвээр. Тийм ч учраас томоос том нийслэл хотын засаг захиргаанаас авахуулаад аавын минь төрсөн жижиг тосгоноос үзэж байгаа хүмүүст хандан хэлэхэд, энхийг эрхэмлэгч, зөв ёсыг хүндэтгэгч улс үндэстэн, ард түмэн бүхэн Америкийн анд нөхөд бөгөөд бид дахин манлайлан удирдахад бэлэн гэдэгийг мэдэгтүн.

Өмнөх үеийнхэн маань фашизм, коммунизмыг зөвхөн танк пуужин зэвсгийн хүчээр биш, няцашгүй итгэл, хашир ухаан, нарийн төлөвлөөг хоршуулан ашигласны ачаар л хүссэн үр дүндээ хүрч хүн ардаа хамгаалж чадсан. Энэхүү зарчимын дагуу, бидний өмнө тулгараад байгаа заналхийллийг илүү хүч чармайлт гарган, үндэстэн хоорондын харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагаагаар уламжлах болно. Иракыг хариуцлагатайгаар иргэдэд нь хүлээлгэн өгч, Афганистанд амар үл олдох энх тунхыг бий болгоно. Өнөө үеийн найзууд болон нэгэн цагт дайсан явсан андуудтайгаа бид цөмийн зэвсгийн заналыг багасгах, дэлхийн цаг уурын дулаарлыг хазаарлах гэх мэт асуудлууд дээр цуцашгүй ажиллана. Бид амьдралийнхаа хэв маягын төлөө хүлцэл өчихгүй, бид түүнийг бас өмгөөлөхгүй.

Айдас хүйдсийг албадаж, гэмгүй иргэдийг алан хядах замаар зорилгоо хэрэгжүүлэгчдэд хандан хэлэхэд Бидний сүлд хүчтэй, бид эвдэршгүй. Та нар биднээс удаан үргэлжлэхгүй, бид та нарийг ялах л болно. Бидний өв цөхрөл биш, хүч тэнхээ билээ. Бид ертөнцийн өнцөг булан бүрээс хүрэлцэн ирсэн, бүхий л хэл, соёлтон, шашинтнуудаас бүрдсэн төгс улс гүрэн. Бид иргэний дайн, салан тусгаарлалтын гашуун түүхийг туулсан илүү хүчтэй, илүү нэгдмэл олон түмний гишүүн бүр анхнаасаа өш хонзон, үзэн ядалт нэг л өдөр эцэс болж, жалгын үзэл саарна гэдэгт итгэдэг. Бид дэлхий жижгэрэх тусмаа нийтлэг хүмүүнлэг шинж илүү газар авна гэдэгт итгэдэг. Америк улс энх тайвны шинэ эринийг уриалан дуудан дагуулахад өөрийн үүргээ ёсчлон биелүүлэх ёстой.

Лалын ертөнцийнхөнтэй бид харилцан хоёр талын хүндэтгэл, сонирхолтойгоор шинэ арга замыг илэрхийлнэ. Нийгмийнхээ дутуу зүтүүг Барууны улс оронд тохож, зөрчилдөөн хайгч улс төрийн удирдагч нарт хандахад өөрийн ард түмэн таныг эвдэлсэн сөнөөснөөр чинь бус хийсэн бүтээснээр тань үнэлнэ шүү. Эрх мэдэл, ямба суудлаа авилгал, заль мэх, зандралаар баригчдад хэлэхэд та нар түүхийн буруу талд байгаагаа мэдэрвээс, атгасан гараа дэлгэвээс, бид гараа сунган барихад бэлэн байна. Ядуу зүдүү улс орнуудад хандан хэлэхэд: газар тариаланг чинь хөгжүүлж, цэвэр ус урсгаж, өлсгөлөнг багасгаж, эрдмийг дэлгэрүүлэхэд тань хүчин чармайлтаа хамтатгана гэж амлая. Бидэнтэй адил дутагдах гачигдахгүй аж төрөгсдөд хандахад: өлсөж зовж шаналж буй бусад үндэстэнг үл ойшоон ханаж цадахгүй байгаа нөөц баялагаа хэрэглэх зуршилаа болих цаг ирсэн. Дэлхий өөрчлөгдөхийн хэрээр бид өөрчлөгдөх ёстой.

Яг энэ мөчид бидний төлөө элсэн цөлийг гатлан, өндөр уулсийг даван ирсэн зоригт Америкчуудаа дурсан талархая. Он жилийн уртад нойрсон буй баатруудийн маань сүнс бидэнд хэлэх гэгээн сургаальтай. Эрх чөлөөний сахиул, энэ биеэс илүү их үйлсийн төлөө бие сэтгэлээ зориулагч нар байсны тань төлөө хүндэтгэе. Гэсэн хэдий ч, яг энэ мөчийн оргилуун өөдрөг Америк л бидний ирээдүйг тодорхойлно. Засгийн газрийн чадах хийх зүйл байх атал, ард түмний итгэл үнэмшил, тууштай тэмцэл Улс гүрний ирээдүйг тодорхойлно. Үерт гэрээ урсгасан танихгүй нэгнээ гэртээ байлгах нинжин сэтгэл, ажлаа алдах гэж буй нэгэндээ ажлын цагаасаа хуваалцах харамгүй сэтгэл л биднийг харанхуйгаас аврах болно. Түймрийн утаа дүүрэн байшингийн зүг орох Галтай тэмцэгчийн эр зориг, үр хүүхдээ хайрлан хамгаалж, сурган хүмүүжүүлж, ирээдүйн бидний хувь заяаг босгох эцэг эхчүүдийн нөлөө аврал болно. Бидний өмнө тулгараад байгаа бэрхшээлүүд, түүнтэй тэмцэх арга шинэ мэт санагдавч, амжилтийн гол түлхүүр болох шударга ёс, хөдөлмөрч зан, эр зориг, эрх тэгш байдал, сониуч зан, тэвчээр хатуужил, эх оронч үзэл хэвээр. Энэ бүхэн үнэн.

Хүн төрөлхтний түүхэнд батлагдсан үнэн, бидний зайлшгүй эргэх ухаарах үнэн. Америкчууд бидэнд өөртөө, улсдаа, дэлхийд хулээсэн иргэний үүрэг, амлалтаа баяр баясал, бахдалтайгаар биелуулэх шинэ эриний хариуцлага оноогдоод байна. Бүхий л арьс өнгөтөн, шашин шүтлэгтний төлөөлөл болсон хүүхэд хөгшид, эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс энд хуран цугларч баяр тэмдэглэж байгаа нь 60 жилийн өмнө хоолны газар үйлчлүүлэх эрхгүй явсан нэгэн эцгийн хүү өнөөдөр таны өмнө хамгийн эрхэм тангаргыг өргөөд зогсож байгаа нь бидний эрх чөлөө, итгэл үнэмшил, үзэл бодлын баталгаа, Бурхны бидэнд итгэн хулээлгэсэн хувь заяаны даалгавар юм. Энэ өдрийг бид хэн бэ, хэр хол аялсан хүмүүс вэ? гэдгээ санах өдөр болгон тэмдэглэе.

Америк орон дэлхийд мэндэлсэн тэр жилийн идэр есийн хүйтэнд, мөсөн голын эрэгт саатан суугаа цэрэг эрсийг эргэн дурсая. Нийслэл хот эзгүйрч, дайсан ойртож, цас цусаар бүрхэгдсэн хувьсгалын өдрүүдэд, эх орны минь эцэг ард иргэддээ хандан “Хот улс аюул нүүрлэхэд идэр есийн хуйтэнд итгэл найдвараар дүүрэн, зөв ёсны төлөө нуграшгуй зоригоор тэмцсэн юм гэдгийг дэлхий дахинаа мэдэг” хэмээн зарлиг буулгаж билээ. Их хямралын энэ цагт идэр есийн хүйтнээр, итгэл найдвараар дүүрэн байж өнөөгийн ороо бусгаа цагийг хамтдаа зоригтойгоор туулцгаая. Бурханы ивээл, тэнгэрийн хаян дор тулгарч буй бэрхшээлийг туулаад гарсан юм, хойч үедээ эрх чөлөөг бэлэглэсэн юм хэмээн ач гуч нартаа дурсагдацгаая Америкчуудаа.
Баярлалаа.
Бурхан таныг ивээг. Бурхан Америк орныг ивээг.


Орчуулсан Г. Бодьбилгүүн – Вашингтон Д.С.
http://dayarmongol.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2962&Itemid=1